Kontrole inwestycji realizowanych w ramach programu Czyste Powietrze stają się coraz częstsze. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska (WFOŚiGW) planują weryfikację tysięcy projektów. Jakie są najważniejsze aspekty kontroli? Jak się do niej przygotować, by uniknąć problemów, a przede wszystkim nie stracić dotacji? Wszystko, co powinieneś wiedzieć, znajdziesz w tym artykule.
Kontrole programu Czyste Powietrze – co sprawdzają inspektorzy?
Do końca 2024 roku planowane jest przeprowadzenie ponad 7,5 tysiąca kontroli związanych z inwestycjami finansowanymi z programu Czyste Powietrze. Inspektorzy mają prawo weryfikować zarówno dokumentację, jak i efekty przeprowadzonych prac na miejscu realizacji projektu.
Czego możesz się spodziewać?
- Dokumentacja finansowa i techniczna: Inspektorzy sprawdzają faktury, rachunki, certyfikaty, umowy oraz zaświadczenia dochodowe.
- Zgodność z umową: Kontrolerzy oceniają, czy wszystkie prace zostały zrealizowane zgodnie z warunkami dotacji.
- Oględziny na miejscu: Jeśli kontrola odbywa się w miejscu inwestycji, inspektorzy mogą dokonać pomiarów, wglądu do dokumentów oraz przeprowadzić inspekcję urządzeń.
Przygotowanie do kontroli – klucz do sukcesu
Przygotowanie do kontroli jest kluczowe, aby uniknąć ryzyka cofnięcia dotacji. Beneficjenci powinni przestrzegać kilku podstawowych zasad.
1. Kompletna dokumentacja
Zbierz wszystkie wymagane dokumenty, które mogą być przedmiotem weryfikacji. Oto lista podstawowych dokumentów:
- Faktury i rachunki: Oryginały dowodów zakupu materiałów oraz usług.
- Dokumenty potwierdzające płatności: Przelewy bankowe, potwierdzenia wpłat.
- Atesty i certyfikaty: Świadectwa jakości produktów i urządzeń.
- Protokoły odbioru: Dokumenty potwierdzające instalację i odbiór urządzeń.
- Audyt energetyczny: Opracowanie, które było podstawą wniosku o dofinansowanie.
- Zaświadczenia dochodowe: Dokumenty potwierdzające dochody deklarowane we wniosku.
2. Zachowanie oryginałów
Pamiętaj, że oryginały dokumentów zawsze pozostają u beneficjenta. W przypadku kontroli dostarczasz jedynie kopie lub skany.
3. Organizacja dokumentów
Uporządkowanie dokumentów według kategorii lub dat ułatwi inspektorom ich analizę i skróci czas kontroli.
Rodzaje kontroli i ich przebieg
Weryfikacje w ramach programu Czyste Powietrze mogą odbywać się w różnej formie. Beneficjenci powinni być przygotowani na dwa główne scenariusze:
1. Kontrola w siedzibie WFOŚiGW
W tym przypadku inspektorzy weryfikują wyłącznie dokumentację. Beneficjent musi dostarczyć wymagane dokumenty w ustalonym terminie. Brak dostarczenia dokumentacji może skutkować wypowiedzeniem umowy i cofnięciem dotacji.
2. Kontrola w miejscu realizacji inwestycji
Jeżeli inspekcja dotyczy miejsca inwestycji, beneficjent zostanie wcześniej poinformowany o terminie wizyty. Podczas takiej kontroli inspektorzy:
- Dokonują oględzin budynku i urządzeń.
- Weryfikują zgodność wykonanych prac z dokumentacją.
- Sporządzają protokół z kontroli.
Najczęstsze błędy beneficjentów
W trakcie kontroli często ujawniane są błędy, które mogą prowadzić do zmniejszenia dofinansowania lub całkowitej jego utraty. Oto najczęstsze uchybienia:
- Brak oryginałów dokumentów.
- Niezgodność wykonanych prac z projektem.
- Odmowa umożliwienia inspektorom dostępu do miejsca inwestycji.
- Niekompletna dokumentacja finansowa.
Prawa i obowiązki beneficjentów podczas kontroli
Inspektorzy mają szerokie uprawnienia w zakresie weryfikacji, ale beneficjenci również powinni znać swoje prawa i obowiązki.
Uprawnienia inspektorów:
- Swobodny dostęp do miejsca realizacji inwestycji.
- Prawo do wglądu w dokumenty oraz urządzenia.
- Możliwość sporządzania dokumentacji fotograficznej.
Obowiązki beneficjentów:
- Umożliwienie przeprowadzenia kontroli.
- Dostarczenie wymaganej dokumentacji.
- Podpisanie protokołu z kontroli.
W przypadku wątpliwości co do ustaleń inspektorów, beneficjent ma prawo zgłosić swoje uwagi w protokole.
Czytaj także:
Nowe zasady inwestycji w OZE – Szybszy rozwój i większe ulgi dla Przemysłu Energochłonnego
Skorzystaj z pomocy ekspertów ZIPE
Realizacja projektów w ramach programu Czyste Powietrze wymaga nie tylko wiedzy, ale i profesjonalnego wsparcia. Firma ZIPE z Bielska Podlaskiego oferuje kompleksowe usługi w zakresie fotowoltaiki, elektryki, smart home, kamer, automatyki i alarmów. Nasi specjaliści pomogą Ci przygotować się do kontroli, zapewniając zgodność projektu z wymogami programu. Zaufaj doświadczeniu i sprawdzonej wiedzy – skontaktuj się z nami już dziś!
Podsumowanie: jak uniknąć problemów z kontrolą?
Aby uniknąć problemów podczas kontroli w programie Czyste Powietrze, warto:
- Przygotować komplet dokumentów.
- Utrzymywać stały kontakt z WFOŚiGW i przestrzegać ustalonych terminów.
- Zadbać o zgodność wykonanych prac z projektem i umową.
Dbałość o szczegóły i rzetelne podejście do realizacji projektu pozwolą nie tylko na uniknięcie problemów, ale także na pełne wykorzystanie przyznanego dofinansowania. Kontrole są naturalnym elementem tego typu programów i odpowiednie przygotowanie to klucz do sukcesu.