Tyle słońca w Polsce – ujemne ceny energii i wyzwania dla systemu elektroenergetycznego

Rekordowe nasłonecznienie a ujemne ceny energii

Marzec przynosi do Polski niezwykle słoneczną pogodę, co sprzyja produkcji energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza z fotowoltaiki. Jednak wraz z rosnącą ilością generowanego prądu pojawiają się nowe wyzwania, takie jak ujemne ceny energii oraz trudności z bilansowaniem systemu elektroenergetycznego.

4 marca Polska zanotowała drugi w tym roku przypadek ujemnych cen energii. W szczycie produkcji OZE stanowiły ponad 60% wytwarzanej energii, a sama fotowoltaika odpowiadała za niemal 40% generacji. Nadprodukcja prądu doprowadziła do spadku cen do poziomu -70,20 zł/MWh na Towarowej Giełdzie Energii oraz -11,67 zł/MWh w systemie Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE).

Nadprodukcja energii – wyzwania dla sieci

Niecałe dwa tygodnie temu (21 lutego) operator systemu przesyłowego musiał ograniczać moc instalacji PV ze względu na nadmierną produkcję. Zjawisko to, dotychczas występujące głównie latem, pojawia się coraz wcześniej w roku, co sugeruje, że nadwyżki mocy ze słońca staną się nową normalnością.

Z danych PSE wynika, że w godzinach od 12:00 do 14:00 4 marca ceny energii elektrycznej spadły poniżej zera, a w szczytowym momencie wyniosły -11,67 zł/MWh. 5 marca sytuacja była jeszcze bardziej ekstremalna – ceny w najniższym punkcie wyniosły -95,10 zł/MWh.

Przyczyny i skutki ujemnych cen energii

Za nadwyżkę energii w systemie odpowiada przede wszystkim duża ilość energii produkowanej przez farmy fotowoltaiczne oraz stosunkowo niskie zapotrzebowanie na prąd. Słoneczna aura, niskie temperatury i wysoka sprawność paneli PV sprawiły, że w szczycie generacji OZE stanowiły ponad 60% całkowitej produkcji prądu w Polsce.

W takiej sytuacji dochodzi do przekontraktowania rynku bilansującego – ilość energii w systemie przewyższa zapotrzebowanie. W szczytowym momencie 4 marca nadwyżka sięgała niemal 900 MWh, co spowodowało konieczność eksportu energii do sąsiednich krajów.

Eksport energii jako metoda stabilizacji rynku

Aby zbilansować rynek i zapobiec dalszemu spadkowi cen, Polska eksportowała nadwyżki prądu do sąsiednich krajów. 4 marca o godzinie 12:30 energia płynęła do Niemiec, Czech, Słowacji, Ukrainy i Litwy. Niestety, możliwości eksportowe są ograniczone pojemnością międzynarodowych połączeń przesyłowych.

Jak przeciwdziałać ujemnym cenom energii?

Rozwój odnawialnych źródeł energii to kluczowy krok ku zielonej transformacji, jednak ich zmienność stanowi wyzwanie dla systemu elektroenergetycznego. Aby uniknąć ujemnych cen i marnowania wyprodukowanej energii, konieczne są odpowiednie mechanizmy zarządzania nadwyżkami:

1. Magazyny energii – instalacje bateryjne mogłyby magazynować prąd w momentach nadwyżki i oddawać go do sieci w okresach niedoboru.
2. Rozbudowa połączeń transgranicznych – zwiększenie możliwości eksportu pozwoliłoby na efektywniejsze wykorzystanie nadprodukcji.
3. Elastyczne źródła wytwórcze – elektrownie gazowe mogą dynamicznie reagować na zmiany zapotrzebowania, pomagając stabilizować rynek.
4. Dostosowanie popytu do podaży – rozwój programów zarządzania popytem, np. zachęty do zużycia energii w godzinach nadprodukcji, może zminimalizować nadwyżki.

Prognozy na najbliższe dni

Synoptycy zapowiadają dalszą słoneczną pogodę w Polsce, co oznacza, że podobne sytuacje mogą powtarzać się regularnie. Już 5 marca ceny energii na Rynku Dnia Następnego TGE osiągnęły -104 zł/MWh. To pokazuje, że system elektroenergetyczny musi szybko zaadaptować się do nowej rzeczywistości, w której OZE stanowią coraz większy udział w krajowym miksie energetycznym.

Wdrażanie nowoczesnych technologii magazynowania energii, elastycznych elektrowni gazowych i skuteczniejszej wymiany międzynarodowej może pomóc uniknąć nierynkowego redysponowania energii z OZE i zapewnić stabilność systemu elektroenergetycznego.

Skorzystaj z Eksperckiej Pomocy ZIPE

Aby maksymalnie wykorzystać możliwości energii odnawialnej, warto skorzystać z usług ZIPE z Bielska Podlaskiego. Oferujemy:

• Nowoczesne systemy fotowoltaiczne dostosowane do Twoich potrzeb,
• Inteligentne zarządzanie energią dla większej efektywności,
• Magazyny energii zwiększające niezależność od sieci,
• Kompleksowe doradztwo i wsparcie techniczne.

Nie trać nadwyżek energii! Skontaktuj się z nami i zoptymalizuj swoją instalację PV już dziś!

Podsumowanie

• Ujemne ceny energii to efekt wysokiej produkcji z fotowoltaiki i niskiego zapotrzebowania.
• 4 marca ceny spadły do -70,20 zł/MWh na TGE i -11,67 zł/MWh w systemie PSE.
• Eksport energii pomaga stabilizować rynek, ale jego możliwości są ograniczone.
• Rozwiązaniem są magazyny energii, elastyczne źródła wytwórcze i lepsze zarządzanie popytem.

Z biegiem lat rosnący udział OZE w polskim miksie energetycznym będzie wymagał coraz skuteczniejszych rozwiązań stabilizacyjnych, aby uniknąć strat i zapewnić płynność rynkową.