Rewolucja energetyczna na Śląsku
Śląsk od dekad kojarzony był z przemysłem ciężkim i górnictwem. Teraz jednak region staje się miejscem, gdzie tradycja spotyka się z innowacją. Kopalnia Sośnica w Gliwicach przygotowuje projekt, który może całkowicie zmienić sposób myślenia o energii odnawialnej w Polsce. Na tafli zbiornika retencyjnego powstanie pierwsza w kraju pływająca elektrownia fotowoltaiczna o mocy 2 MW. Instalacja zostanie dodatkowo zintegrowana z nowoczesnym magazynem energii, co zapewni jej stabilność i większą niezależność od zewnętrznych źródeł.
Pływająca farma fotowoltaiczna w Gliwicach – szczegóły inwestycji
Planowana elektrownia zajmie maksymalnie połowę powierzchni trzyhektarowego osadnika przy kopalni Sośnica. W fazie pilotażowej energia ze słońca pokryje około 15% zapotrzebowania zakładu przeróbki mechanicznej węgla. To ważny krok w kierunku ograniczenia emisji i dywersyfikacji źródeł energii w regionie, który od lat opierał się na węglu.
Co więcej, moduły fotowoltaiczne będą mobilne – możliwe stanie się ich przeniesienie na inne zbiorniki wodne lub tereny pokopalniane. Dzięki temu farma nie tylko dostarczy energię, ale także przyczyni się do rekultywacji zdegradowanych obszarów.
Projekt POSTEN – europejskie wsparcie dla innowacji
Inwestycja funkcjonuje pod nazwą POSTEN i już uzyskała pozytywną ocenę Komisji Europejskiej. Projekt otrzymał 6,8 mln euro dofinansowania z Funduszu Badawczego Węgla i Stali UE, co potwierdza jego znaczenie na arenie międzynarodowej.
Za realizację odpowiada konsorcjum, którego koordynatorem jest Instytut Techniki Górniczej KOMAG. Partnerami są m.in.:
- Główny Instytut Górnictwa – PIB,
- Politechnika Śląska,
- firmy technologiczne z Raciborza i Zabrza.
To przykład doskonałej współpracy nauki, przemysłu i biznesu w celu wypracowania nowoczesnych rozwiązań energetycznych.
Technologiczne innowacje – magazyn energii i linia SWET
Sercem przedsięwzięcia będzie magazyn energii o pojemności 2 MWh, dzięki któremu możliwe stanie się gromadzenie wyprodukowanej energii i jej wykorzystanie w momentach zwiększonego zapotrzebowania. Energia z magazynu popłynie do sieci za pomocą innowacyjnej linii SWET.
Linia SWET to system jednoprzewodowy, pracujący przy wysokiej częstotliwości i napięciu. Rozwiązanie to pozwala na minimalizację strat przesyłowych, co stanowi ogromny postęp względem klasycznych linii energetycznych. Planowana długość linii to 800 metrów, a jej moc wyniesie 100 kW. Będzie to jedna z pierwszych tego typu konstrukcji w całym kraju.
Dlaczego farma powstanie na wodzie?
Budowa elektrowni fotowoltaicznej na wodzie nie jest przypadkowa. Zbiornik retencyjny stwarza warunki sprzyjające zwiększeniu wydajności paneli:
- naturalne chłodzenie – woda stabilizuje temperaturę paneli, poprawiając ich efektywność,
- odbicie promieni słonecznych – tafla wody zwiększa ilość światła padającego na moduły,
- oszczędność przestrzeni – instalacja nie wymaga zajmowania gruntów rolnych czy przemysłowych.
Projektanci muszą jednak stawić czoła trudnościom, takim jak zasolenie wody w osadniku. Dlatego zdecydowano się na wykorzystanie lekkich materiałów kompozytowych odpornych na korozję, a same panele zostaną zamontowane bez metalowych elementów narażonych na degradację.
Trackery solarne – jeszcze większa wydajność
Farma zostanie wyposażona w trackery solarne, czyli systemy automatycznego ustawiania paneli zgodnie z ruchem słońca. Dzięki temu instalacja będzie w stanie produkować jeszcze więcej energii w ciągu dnia, maksymalnie wykorzystując naturalne światło.
Harmonogram realizacji
Całe przedsięwzięcie zostało podzielone na etapy:
- 2025 rok – uruchomienie testowej minifarmy o mocy 155 kW w Kopalni Doświadczalnej „Barbara” w Mikołowie,
- do połowy 2026 roku – zakończenie prac nad prototypem linii SWET,
- początek 2027 roku – start pełnoskalowej instalacji w Gliwicach.
Tak szczegółowy harmonogram potwierdza, że projekt ma realne szanse na szybkie wdrożenie i praktyczne wykorzystanie.
Ekologiczne znaczenie inwestycji
Pływające farmy fotowoltaiczne to jedno z najciekawszych rozwiązań wspierających transformację energetyczną. Dzięki nim można nie tylko produkować czystą energię, ale także lepiej zagospodarowywać tereny poprzemysłowe i zbiorniki wodne.
Korzyści ekologiczne obejmują:
- ograniczenie emisji CO₂,
- wykorzystanie nieużytkowanych terenów,
- poprawę mikroklimatu wokół zbiorników dzięki zacienieniu wody,
- wsparcie rekultywacji zdegradowanych obszarów.
Śląsk jako lider nowoczesnej energetyki odnawialnej
Choć Śląsk kojarzony był dotychczas z węglem, to właśnie ten region ma szansę stać się pionierem w dziedzinie pływających farm fotowoltaicznych. Połączenie wieloletnich tradycji górniczych z najnowszą technologią tworzy zupełnie nową jakość w polskiej energetyce.
Projekt POSTEN pokazuje, że Polska potrafi wprowadzać rozwiązania, które nie tylko odpowiadają na lokalne potrzeby, ale także wpisują się w globalne trendy związane z zieloną energią.
Podsumowanie – przyszłość energetyki na wodzie
Budowa pierwszej pływającej farmy fotowoltaicznej w Polsce to wydarzenie przełomowe. Inwestycja w Gliwicach łączy innowacyjną technologię, wsparcie europejskie i praktyczne podejście do rekultywacji terenów poprzemysłowych.
Dzięki niej:
- zakład przeróbki mechanicznej węgla otrzyma stabilne źródło energii,
- powstaną nowe rozwiązania technologiczne, takie jak linia SWET,
- Polska wkroczy na ścieżkę rozwoju pływających farm PV, które mogą stać się przyszłością energetyki odnawialnej.
Śląsk, region kojarzony dotąd głównie z górnictwem, staje się symbolem nowoczesnej, ekologicznej transformacji. A pierwsza pływająca farma fotowoltaiczna w Gliwicach to dowód, że zmiana energetyczna w Polsce nie tylko jest możliwa, ale właśnie się dzieje.